Menu

Differentiëren is te leren!

27 mei 2019 - onderwijs, MBO, differentieren,
Differentiëren is te leren!

Zoals zo vaak de laatste jaren is Twitter mijn inspiratiebron. Er kwam een boek voorbij over differentiëren in het onderwijs “ nu ook geschikt voor het MBO “ en aangezien ik altijd beter wil worden in mijn vak, leek me dit een goed idee om eens te lezen.

Het viel mij ten eerste tegen dat er alleen over “leerlingen” wordt gesproken terwijl wij onze leerlingen allang studenten noemen. De eerste druk is van december 2018 dus dat had anders gemoeten, of alleen al “daar waar” leerlingen” staat kunt u “studenten” lezen als u in het MBO werkzaam bent.”

Om dingen in perspectief te zetten ,te onthouden en om vervolgens dit boek door te kunnen geven aan een collega, schrijf ik een korte samenvatting:

Het boek is geschreven met de gedachte een aantrekkelijke, stimulerende leeromgeving te creëren waarbij je het instapniveau van de studenten moet kennen om hen te helpen eigen stappen in hun ontwikkeling te zetten. De voorspelbaarheid moet veranderen , studenten verder brengen dan het verwachte leertraject, daar gaat het om.

Differentiatie betekent voor Carol Ann Tomlinson
 “Het voornemen om verbonden te zijn met studenten, studenten met elkaar verbinden zodat ze elkaar kunnen helpen en studenten te verbinden met belangrijke inhoud, terwijl we tegelijkertijd hun individuele ontwikkeling als student en als mens blijven stimuleren”.
Differentiëren is omgaan met verschillen in het onderwijs. Differentiëren kan in de instructie, de verwerking en in de leertijd binnen een groep studenten op basis van o.a. prestaties, beheersingsviveau, leervoorkeur , interesses, motivatie en tempo.

Vanaf aug. 2014 zijn scholen verplicht passend onderwijs aan te bieden, dit betekent dat docenten dienen te beschikken over uitstekende differentiatievaardigheden.
Volgens Hattie (2009)  heeft de effectieve docent veel oog voor de individuele student en zijn / haar leerproces. Hij/Zij stelt uitdagende doelen, signaleert verschillen , speelt daarop in en geeft gerichte feedback.
Model docent vaardigheden :

Dit moet een goede docent in zijn pakket hebben.

Differentiatie is een middel en geen doel op zich!
Eyeopener: Als een docent iets wil uitleggen aan de hele klas tegelijk, is het waarschijnlijk dat een derde van de studenten het al weet, een derde het inderdaad gaat snappen en een derde nog niet aan snappen toe is. (Lilian Katz)


Onderdelen van een goede les zijn :
1. Terugblik
2. Orientatie
3. Uitleg
4. Begeleide Inoefening
5. Zelfstandige verwerking
6. Evaluatie
7. Terug- en vooruitblik

Als de lesstof wordt afgestemd op de interesses, scoren studenten beter waardoor ook het zelfvertrouwen groeit.
6 denkniveaus zijn te onderscheiden volgens taxonomie van Bloom :


En er wordt over leervoorkeuren gesproken: maar hier is veel om te doen , of het daadwerkelijk zo is.. Paul Kirschner is zeer kritisch en een mooi blog om te lezen is: https://didactiefonline.nl/blog/paul-kirschner/paul-kirschner-legt-het-nog-een-keer-uit

Mensen met een visie over leerstijlen en voorkeuren:
Kolb (vier fasen in leerproces, vier typen leerders)
Vermunt ( combineert leersijl met de motivatie om te leren)
Ruijters (vijf leervoorkeuren )
Gardner ( acht verschillende intelligenties / meervoudige intelligentie)

Differentiëren in leertijd kan dmv
1. tempodifferentiatie
2. preteaching en differentiëren in huiswerk
3. Flipping the classroom
4. Remedial teaching

Digitalisering biedt didactische mogelijkheden die studenten minder afhankelijk maken van de klassikale uitleg van hun docent tijdens het ingeroosterde lesuur .


De cyclus van PDCA (plan do check act) past ook goed bij differentiatie , u evalueert en past weer aan!
Tot slot wordt er gewezen op de vier B’s
Bewust
Belang
Betrokken
Bekwaam

Wat ik van het boek vond? Zeker geen must om te lezen. Wie twitter bijhoudt en op de hoogte is van de golfbewegingen in de onderwijszee, kent alles dat hier besproken wordt. En zeker bij iemand met interesse voor pedagogiek en onderwijs is dit bekende stof. Het is wel een aanzet om even weer over mijn eigen lesaanpak en differentiatie na te denken… Ik geef dit boek door aan een collega, wellicht haalt hij of zij er nog andere dingen uit. Baadt het niet het schaadt zeer zeker niet.

2 reacties op “Differentiëren is te leren!

Pia Niemeijer

Dag Petra, veel theorie, maar was er ook informatie voor docenten die werken met gepersonaliseerd leren? Met vriendelijke groet, Pia

Petra Holstein

Nee Pia , daarom viel het mij ook een beetje tegen. Het is een eerst aanzet om je er wat in te verdiepen. Eigenlijk wist ik dit allemaal wel al . Jij ook. Maar wellicht anderen nog niet…

Laat een antwoord achter aan Pia Niemeijer

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.